Bij creativiteit dacht ik heel lang aan van die echte crea-bea’s, mensen die van een bolletje wol van alles konden maken en altijd zelfgemaakte kaarten sturen voor een verjaardag. Dit veranderde toen een vriendin zei dat ze ook zo creatief als ik ben zou willen zijn. Ik vond dat een beetje vreemd, want ik deed helemaal niks aan crea-bea-dingen, daar was ik toen veel te druk voor. Ze vertelde dat ik altijd met leuke ideeën kwam om iets te gaan doen, een probleem zonder moeite veranderde in een leuke uitdaging en mijn werk net even anders wist te benaderen, zodat het leuk werd. Ik sputterde nog even tegen, met mijn crea-bea in mijn gedachten, en begon toen in te zien dat ik inderdaad wel creatief kan zijn. Mijn beeld van creativiteit veranderde toen ik wat meer ging lezen over wat het eigenlijk betekent en wat creatieve mensen anders doen. Ik herkende mezelf en leerde dat mijn gedrag en denken passen bij een creatief persoon.

Wat is creativiteit?

Creativiteit is de neiging om ideeën, alternatieven of mogelijkheden te zien of te bedenken die gebruikt worden om problemen op te lossen, iets te communiceren of om te vermaken. Creativiteit is een eigenschap die per situatie anders tot uiting komt. Mensen die niet weten dat ze creatief zijn, hebben vaak moeite om regelmatig hetzelfde te doen en altijd volgens de regels te werken.

Er zijn veel meer manieren om creatief te zijn dan enkel iets maken, zoals een schilderij, een video of een borduurwerk. Je kan ook een creatief idee bedenken of tot een creatieve oplossing komen voor een probleem. Wat wel bij iedere vorm terugkomt, is dat het resultaat altijd iets is, een ding, een gevoel, een gedachte, dat er eerst nog niet was. Bij een schilderij is dat voor iedereen duidelijk en zichtbaar, bij een idee wordt dat ook vaak bestempeld als ‘slim’ of ‘logisch’.

Creativiteit is niet hetzelfde als handigheid. Sterker nog, als creatief mens hoef je helemaal niet handig te zijn. Toch is het wel vaak zo dat creatieve mensen goed zijn in iets als schrijven, tekenen, video editen, luisteren, beeldhouwen etc. Creatieve mensen zijn zeker niet goed in alles wat je met creativiteit associeert.

Creativiteit wordt vaak verward met handigheid. Iemand die heel goed is in breien, tekenen of houtbewerken kan ook niet creatief zijn. Als er altijd met een patroon, bouwtekening of voorbeeld wordt gewerkt dat door iemand anders is bedacht, dan is het resultaat al eens gemaakt en weinig creatief. Natuurlijk kan de uitvoering nog steeds heel mooi zijn, we spreken dan van een goed ontwikkelde vaardigheid.

18 Dingen die creatieve mensen vaker doen

Ik las een artikel van Carolyn Gregoire op de site van HuffPost dat later uitgroeide tot het boek ‘Wired to Create’. Ze zet dingen die creatieve mensen vaker doen op een rij. Voor mij zeer herkenbaar, voor jou misschien ook. Als je jezelf herkent, kan je gerust stellen dat je een creatief persoon bent.

1. Dagdromen, om op nieuwe gedachtes te komen.
2. Informatie als een spons opnemen, om het daarna te verwerken.
3. Werken op ‘vreemde’ momenten, zoals heel vroeg of juist laat op de dag.
4. Tijd nemen voor jezelf, zodat er ruimte is voor vrij denken.
5. Tegenvallers zien als nieuwe mogelijkheden.
6. Zoeken naar nieuwe ervaringen, weinig dingen herhalen.
7. Leren door zelf fouten te maken.
8. Je veel afvragen, nieuwsgierig zijn.
9. Andere mensen observeren.
10. Risico nemen, iets aanvangen zonder de uitkomst te kennen.
11. Graag iets van jezelf laten zien, eigen creaties maken.
12. Zelfmotiverend zijn, motivatie is intrinsiek en komt niet voort uit bv. geld of macht.
13. Uit het hoofd komen, minder denken en meer doen.
14. In de ‘flow’ komen en dan de tijd vergeten.
15. Eigen omgeving mooi maken.
16. Gemakkelijk connecties zien, zelf als zaken niets met elkaar te maken lijken te hebben.
17. De dingen anders doen dan anderen, nieuwe wegen bewandelen.
18. De tijd nemen voor mindfulness, zodat er focus is.

Ik vind het geruststellend dat dingen als dagdromen, mindfulness en dingen op een eigen manier doen kenmerken zijn van creatieve personen. Als kind werd ik vaak dromerig, afgeleid en eigenwijs genoemd (dat laatste nog altijd), in werkelijkheid is mijn brein continu bezig met het verwerken van indrukken en informatie en maak ik daar een nieuw geheel van. Ik heb het nooit eerder als een creatief proces gezien, maar ik denk dat het wel het geval is.

Kan je niet creatief zijn?

Kort gezegd, ja, het kan zo zijn dat je niet erg creatief bent. Helemaal niet creatief is echter niemand. Als voorbeeld: Iedereen kan wel verschillende manieren van het beleggen van een broodje bedenken. Voor sommigen is dat al een flinke uitdaging, zo komen niet verder dan twee of drie manieren. De meeste mensen kunnen er zo tien opnoemen en weer een kleine groep mensen kan moeiteloos honderden manieren bedenken die niet erg voor de hand liggen.

Je creativiteit gaat dus niet over of je iets goed kan uitvoeren, maar over je manier van denken en iets aanpakken. Zo zijn er veel schilders die perfect een foto of stilleven kunnen naschilderen, maar helemaal vastlopen als ze zelf iets moeten bedenken. Deze schilders zijn misschien niet erg creatief, maar kunnen wel een prachtig schilderij creeëren.

Als je niet creatief bent, is dat geen probleem. Het is goed om van jezelf te weten, zodat je ook geen bijzondere ‘out of the box’ ideeën van jezelf verwacht. Laat het brainstormen dus maar aan anderen over, jij hebt zeer waarschijnlijk andere talenten die van pas komen. Als je niet creatief bent, kan je nog altijd genieten van hobby’s die we creatief noemen. Je kiest dan voor hobby’s waarbij het creatieve proces al voor je is gedaan en je gelijk met de uitvoering kan beginnen.

Past een creatieve hobby bij mij?

Iedereen kan een creatieve hobby doen. De mate van je eigen creativiteit bepaald welke hobby goed bij je past. Natuurlijk heeft een beetje aanleg en interesse in bepaald materiaal of een techniek ook een rol in de keuze.

Als je wel creatief bezig wilt zijn, maar niet erg creatief bent (of denkt te zijn), dan kan je bijvoorbeeld denken aan hobby’s als:

• kleuren voor volwassenen
• diamond painting
• painting by numbers
• breien, met een patroon
• borduren, met een patroon
• bouwpakketten maken
• origami
• kaligrafie

Als je wel creatief bent, dan hoef ik je niet te vertellen welke hobby’s je allemaal kan doen. Waarschijnlijk heb je er al een paar en teken en schrijf je regelmatig zomaar wat. Blijf er bij stil staan dat je creativiteit best bijzonder is en neem niet aan dat anderen zo denken zoals jij dat doet. Help je minder creatieve mensen gerust aan een leuk idee of voorbeeld. En leer op jouw beurt van mensen die heel erg goed zijn in iets, zodat je je ideeën nog beter kan uiten. (Ook als dat om herhaling vraagt :)).